De afgelopen dagen zijn Ewald Engelen en Frans Timmermans in botsing gekomen over de geloofwaardigheid van minister Timmermans (over de visie van het kabinet) inzake de EU. Aanleiding zijn uitspraken die Timmermans oa. heeft gedaan in het programma Buitenhof.
Timmermans probeert vooral de indruk te wekken geen eurofiel te zijn, geen federaal Europa na te streven en kritisch te staan tegenover de heren in Brussel die te veel en te snel willen. Timmermans kiest daarbij de tactiek om vooral geen vergezichten te schetsen van waar het, wat hem betreft, heen moet met Europa. Dit is voor een minister van Buitenlandse zaken, met een lange historie in de EU een nogal dubieuze opstelling. Timmermans was oa. medewerker van Europees Commissaris Hans van de Broek, en namens de Tweede Kamer lid van de Europese Conventie voor de vaststelling van een Europese Grondwet. Hij was ook lid van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa en West-Europese Unie. Niemand kan mij wijsmaken dat Timmermans geen visie op de EU heeft.
Maar toch wil Timmermans geen vergezicht schetsen waar het naar toe moet met de EU. We horen hier dan ook vooral voormalig diplomaat Timmermans. Want het schetsen van dat vergezicht betekent niets anders dan je uitspreken voor of tegen de EU als federale staat, en daarmee dus ook voor of tegen de opheffing van de Europese natiestaten. Timmermans wil zich daar blijkbaar niet over uitspreken. Waarom? Is het een compromis met de VVD? Is Timmermans bang voor de revolutie de hij ontketent als hij zich expliciet uitspreekt voor de federale Europese staat? De PvdA was tijdens de verkiezings-campagne glashelder: meer macht naar Brussel, bankenunie, politieke unie, meer solidariteit met ClubMed, meer geld naar Griekenland en de EU.
Kort geleden publiceerde Minister Frans Timmermans namens dit kabinet de “Staat van de Europese Unie 2013“. Hierin verwoordt de minister de visie van het kabinet op de Europese samenwerking, de democratische legitimiteit van de Unie en de mogelijkheden deze te versterken, en de Nederlandse inzet op de verschillende beleidsterreinen in de komende periode. En om Ewald Engelen te citeren:
Er is namelijk iets vreemds aan de hand met dat optreden van Timmermans bij Buitenhof. Van zijn instemming met de Raad van State en Burgerforum is in Bruggen slaan in Europa geen spoor te vinden. […]
Sterker nog: Timmermans Staat van Europa ademt dezelfde geest van bagatellisering die al anderhalf jaar over de Nederlandse politiek vaardig is en die alle federaliseringsbewegingen binnen de EMU afdoet als alleen voor anderen (Griekenland, Portugal, Ierland) of als formalisering van wat allang staande praktijk is en dus niets is om je zorgen te maken. […]
Wie de Timmermans van Buitenhof legt naast die van de Staat van Europa begint een vermoeden te krijgen van het nieuwe gezicht van de Eurofiel in tijden van crisis: een sluier van invoelende Euroscepsis die machiavellistische Realpolitiek en technocratische dwingelandij moet verhullen.
Alles ter meerdere eer en glorie van de ‘vervolmaking van de EMU’.
Het document “De Staat van de Europese Unie” opent met een referentie naar en citaten uit een rede die Wim Wenders (een Duitse filmregisseur en auteur) in 2010 hield. Als je zo´n document begint met een citaat van iemand, dan doe je dat niet zomaar. Je zet daarmee de toon, je wilt je tekst er extra cachet mee geven. Je kiest dus zorgvuldig wie je citeert, en uit welke bron.
Ik citeer “De Staat van de Europese Unie”:
De Duitse filmmaker Wim Wenders heeft een aantal jaren geleden getracht een antwoord te formuleren op de vraag: “Waar leeft Europa?”. Zijn antwoord is: “Waar de Europeanen leven”. Hij kwam tot dat antwoord door eerst op te sommen waar Europa niet “leeft”. Europa leeft niet in Europese verdragen, niet in de nationale hoofdsteden, niet in Brusselse instellingen die het “Europa van het beheer” vertegenwoordigen en ook niet in een Europese samenwerking met alleen functionele doelstellingen op financieel-economisch gebied. “Als Europa een ‘Seelenlandschaft’ wil worden, waar leeft die ziel dan, waar klopt het Europese hart?”, vraagt Wenders zich af. Zijn antwoord is: in de oudste eenheden die Europa kent, in de steden en regio’s waar mensen zich thuis voelen, zich herkennen in de lokale gebruiken, de keuken, de streektaal, de cultuur, de sociale structuur en de waarden die mensen met elkaar delen.
Maar wat Timmermans niet vertelt is dat deze Wenders vervolgens de natiestaat dood verklaart. Ik citeer uit de rede van Wim Wenders:
Und die ist die Summe seiner regionalen Kulturen,
viel mehr als die seiner nationalen.
Die Idee von „Nationen“ hat ohnehin einfach verspielt.
Aus der Traum!
Es lebe der Reichtum und die Vielfalt unserer
europäischen Landstriche
im Rahmen eines grenzenlos friedfertigen
Europas der Zukunft.
Minister Timmermans opent dus zijn stuk met citaten uit een reden van een man die in diezelfde rede de natiestaat verafschuwt en dood verklaart! Bent u daar nog?
Wat gebeurt hier? Is dit de “subtiele” manier waarop Timmermans wil duidelijk maken hoe hij erover denkt, ook al mag hij het van de coalitiepartner niet hardop uitspreken?
Overigens, verderop in “De Staat” schrijft Timmermans ook zelf:
De kern van de Europese samenwerking blijft het uitgangspunt dat de EU een unie is van Europese (natie)staten en van burgers. De Europese instellingen en het geheel van verdragen en wetgeving reflecteren deze dualiteit. Bovendien verdraagt de aard van de samenwerking, die gebaseerd is op het zetten van stappen waar en wanneer die nodig zijn, zich zeer slecht met de begrijpelijke wens om helder aan te geven waar dit alles zou moeten eindigen. In het politieke en het maatschappelijke debat bestaat een belangrijke behoefte aan richting, aan duiding waar naartoe wij onderweg zijn, wat het eindpunt is van de Europese integratie. Het schilderen van twee uitersten: de Verenigde Staten van Europa of de wedergeboorte van de gesublimeerde natiestaat, is hiervoor in ieder geval
geen oplossing.
Let goed op wat hier staat, en hoe het er staat. Eerst zet Timmermans het woordje ‘natie’ tussen haakjes: de EU als unie van staten en burgers. Niet perse van natiestaten, maar van staten. En daarna deze: “de wedergeboorte van de gesublimeerde natiestaat” die geen oplossing zou zijn.
Hoe duidelijk wilt u het hebben? Hier is iemand aan het woord voor wie alle opties openstaan, behalve die van handhaving van de natiestaat.
Ik ben dus geneigd om Ewald Engelen gelijk te geven. Minister Timmermans is een eurofiel in schaapskleren. Show us your real face, mister Timmermans!
Ook daarom: teken de petitie.
Update: De Europese integratie is nodig om “die duivel in ons allen” (sic) te bedwingen, aldus Frans Timmermans in een reden in december 2012. “We moeten de grenzen wegpoetsen.” [bron]
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...